Shows the history of how the Dutch conquer the ocean. Filmed on location in the Netherlands. Includes references. In Dutch.
Ik ga vertellen over:- – hoe moerassen zijn drooggelegd
- – hoe een nieuwe provincie is gemaakt
- – hoe de provincie Zeeland wordt beschermd
- – en over de toekomst
Presentatie
Transcript Nederland is vlak, maar sommige delen liggen wel 7 meter lager dan de zee. De Nederlanders hebben veel land van het water afgepakt. Het land wordt beschermd door duinen, dijken en molens. Waren die er niet, dan zou een kwart van Nederland onder water lopen. MoerassenIn het westen van Nederland zijn er veel moerassen.
Rond het jaar 1000 komen er steeds meer mensen. Die hebben allemaal een plekje nodig om te wonen en om te boeren.
In de zomer liggen de moerassen hoger dan de rivieren. De boeren graven slootjes om het water uit het moeras te laten lopen. Zo drogen de moerassen op. Deze nieuwe gebieden heten “polders”. De polders worden gebruikt als landbouwgrond. De mensen bouwen dijken, om zich in de winter tegen het water te beschermen.
Nu het water weg is zakt de grond omlaag. Dit heet “inklinken”. Zo wordt het wel steeds moeilijker om het regenwater naar de rivieren te laten stromen.
Als een polder lager zakt dan de rivier, moet er iets nieuws worden verzonnen. De rivier wordt tijdelijk afgesloten, zodat die droog valt. Zo kan het water uit de polders stomen.
Begin 1700, is het land nog verder gezakt. Emmers, handmolens, paardenmolens zijn niet voldoende. Bij Kinderdijk worden er 19 poldermolens gebouwd.
Deze molens drijven een waterrad aan. Het rad schept het water 1,5 meter omhoog. Om het water verder omhoog te krijgen wordt er een molengang gebruikt. Zo kunnen drie molens het water (3 x 1,5) 4,5 meter omhoog pompen. Ook nu zijn er nog veel molens bewoond en in gebruik. Deze methode werkt goed, maar is te duur om grote meren droog te leggen.
In 1800, word het stoomgemaal uitgevonden. Een zo’n gemaal kan het werk van 65 molens doen. Net als de molens scheppen de gemalen het water omhoog. In deze tijd worden vele nieuwe polders drooggelegd. In een van die nieuwe polders is nu het vliegveld Schiphol.
ZuiderzeeDe Zuiderzee ligt midden in Nederland.
Bij elke storm overstromen er veel dorpjes. 100 jaar geleden, besluit men om de dorpjes te beschermen. Het gebied wordt van de zee afgesloten met een lange dijk. Dit grote project wordt gedaan tijdens een recessie. In de winter werken er boeren uit het hele land. Mijn oma haar opa werkte hier ook.
Inmiddels is ook het elektrisch gemaal uitgevonden. Die worden gebruikt om nog grotere stukken land droog te leggen.
Er wordt dan een deel van het water afgesloten met een dijk. Vervolgens wordt het leeggepompt. Zo worden grote delen van de Zuiderzee drooggelegd en ontstaat er een nieuwe provincie: “Flevoland”.
ZeelandIn het zuidwesten van Nederland ligt de provincie Zeeland.
De zee is er ondiep. Elke keer als het eb wordt laat de zee klei achter. Zo ontstaan er eilandjes. De klei is erg vruchtbaar en is goede landbouwgrond.
Boeren gaan er wonen en graven slootjes om het land droger te maken. Hierdoor zakt de grond in.
De eilandjes worden beschermd door duinen en dijken. Duinen zijn door de wind opgeblazen zandheuvels. Dijken zijn door de mens gemaakt.
De zee blijft klei achterlaten, en de eilandjes worden steeds groter. De boeren bouwen er dan een nieuwe dijk rondom en hebben zo meer ruimte.
Op 1 februari 1953 gaat het mis. Er is een grote storm en het is springtij. Het water van de zee stroomt over de dijken heen. De dijken kunnen de kracht van het water niet houden en breken door. Veel mensen en dieren verdrinken.
Er wordt een plan gemaakt om het land beter te beschermen. Dijken worden verhoogd en zeearmen worden afgesloten.
In de Oosterschelde wordt een speciale dam gebouwd: “de stormvloedkering“. Die gaat alleen dicht als er storm of springtij komt. Alle andere dagen kan het zoute water er gewoon doorheen stromen.
ToekomstDoor klimaatverandering zal de zeespiegel verder stijgen. De dijken moeten dan ook steeds worden onderhouden en verhoogd. Zo is zelfs nu de toekomst nog niet zeker.
Bronnen
- Algemeen
- Book, “Of dikes and windmills” (Peter Spier)
- Moerassen
- Documentaire, “Rondje Nederland – Onder de zeespiegel” (NTR)
- Documentaire, “Van moeras naar laagveen – Ontginnen en inklinken” (School TV)
- Zuiderzee
- Documentaire, “De bouw van de afsluitdijk – Zuiderzee wordt IJselmeer” (School TV)
- Zeeland
- Documentaire, “Riskante regio’s – Leven onder de zeespiegel” (NTR)
- Documentaire, “De Deltawerken – Beschermen Nederland tegen de zee” (School TV)
- Documentaire, “Zeedijken – Beschermen het nieuw land” (School TV)
- Book, “De Stormvloedkering – In de Oosterschelde” (Ministerie van Rijkswaterstaat)
- Documentaire, “De Deltawerken – Beeld van Nederland” (Ministerie van Rijkswaterstaat)
- Polygoonjournaal, “De ramp van 1953” (Stichting Deltawerken)